منابع پایان نامه و مقاله در مورد مفاهیم فناوری و تعاریف

تکنولوژی واژهshy;ای است که افراد مختلف برداشتshy;های متفاوتی از آن دارند. این برداشتshy;ها از یک سو تعریف تکنولوژی را به بعد سختshy;افزاری محدود ساخته و از سوی دیگر آن را صرفاً به قالب نرمshy;افزاری تقلیل میshy;دهد. در این قسمت به پارهshy;ای از دیدگاهshy;هایی که در زمینه تعریف تکنولوژی وجود دارد میshy;پردازیم.

در اولین تعریف تکنولوژی را بعنوان کاربرد سیستماتیک علم و دانش سازمان یافته در موارد عملی نام میshy;برند. در این تعریف چند ویژگی مهم وجود دارد. اول اینکه تکنولوژی موضوعی سیستماتیک تلقی میshy;شود. در این چارچوب مقوله تکنولوژی پدیدهshy;ای تکرار پذیر است یعنی با رعایت گامshy;های منظمی که تعریف میshy;شود میshy;توان به نتایج کم و بیش مشابهی رسید. دومین نکته اینکه تکنولوژی با علم و یا دانش سازمان یافته مرتبط است و در نهایت اینکه تکنولوژی به مواردی که جنبه کاربردی دارد مربوط میshy;گردد.

دومین تعریف، تکنولوژی را بعنوان یک پدیده دو وجهی تعریف میshy; کند که یک وجه آن به دانش به کار رفته برای حل یک مسئله کاربردی برمیshy;گردد، چیزی که به آن دانش چگونگی گفته میshy;شود، و وجه دیگر آن ابزارها و تجهیزاتی است که برای حل آن موضوع کاربردی به کار می رود. در واقع در چارچوب این تعریف تکنولوژی هم نرمshy;افزار و هم سختshy;افزار است (مونک، ۱۹۹۰).

در سومین تعریف، تکنولوژی بعنوان کاربرد عملی دانش علمی و مهندسی برای مفهوم سازی، توسعه یا کاربرد محصولات، فرآیندها و عملیات است.

در چهارمین نگاه تکنولوژی را از طریق نتیجه و اثر آن بر فعالیتshy;ها توصیف میshy; کنند. در این چارچوب تکنولوژی بعنوان عامل اصلی و غالباً بعنوان تنها عاملی تلقی میshy;شود که:

الف: باعث ایجاد تمایز در محصول میshy;شود. یعنی بنگاه استفاده کننده از تکنولوژی محصولی را ارائه میshy;دهد که از محصول سایرین متمایز است.

ب: تکنولوژی موجب کاهش هزینهshy;ها میshy;شود یعنی به تولید محصول و یا خدمتی کمک می کند که از محصول و یا خدمت تولید شده توسط رقبا هزینه کمتری دارد. بنابراین در این مسیر از بعد قیمت میshy;توان از رقبا پیشی گرفت.

ج: تکنولوژی موجب ایجاد فرصتshy;های جدید کسب وکار میshy;شود. با نگاهی ساده به پیرامون خویش به خوبی در میshy;یابیم که چگونه با ظهور و معرفی تکنولوژیshy;های جدید و یا توسعه تکنولوژیshy;های موجود، کسب وکارهای جدید شکل میshy;گیرد. از سوی دیگر ظهور یک تکنولوژی جدید می shy;تواند موجب شود کسب وکار موجود ما مورد تهدید قرار گیرد و حتی جایگزین کسب وکار فعلی ما شود و یا با ارائه تکنولوژی جدید توسط ما کسب وکار رقبا مورد تهدید قرار گیرد. برای مثال هنگامیکه تکنولوژی کامپیوتر وارد صحنه شد موجب تهدید و جایگزینی تکنولوژیshy;های مرتبط با تولید ماشینshy;های تایپ گردید و یا با ورود ماشین حساب در فعالیتshy;های دانشجویی و مهندسی ، خطshy;کش محاسبه که بهshy;صورت سنتی مورد استفاده قرار می گرفت از صحنهshy; حذف شد.

د: تکنولوژی موجب تسهیل و یا پشتیبانی تغییرات استراتژیک در فعالیت بنگاهshy;ها میshy;شود. برای مثال ورود ماشینshy;های ای-تی-ام در سیستم بانکی نه تنها امر دریافت و پرداخت را از حالت سنتی آن خارج کرد بلکه موجب شد که سیستم پرداخت و دریافت که قبلاً محدود به ساعات کار بانکshy;ها در طول روز بود بدون محدودیت زمانی و بعنوان یک تغییر استراتژیک در اختیار استفاده کنندگان قرار گیرد.

آقای طارق خلیل در کتاب خود تحت عنوان ldquo;مدیریت تکنولوژی، رمز موفقیت در رقابت و خلق ثروتrdquo; که در سال ۲۰۰۰ میلادی به چاپ رسید، تکنولوژی را به عنوان مجموعه دانشshy;ها، محصولات، فرآیندshy;ها، ابزارها، روشshy;ها و سیستمshy;هایی که در خلق کالاها و یا ارائه خدمات مورد استفاده قرار میshy;گیرد تعریف میshy; کند. به عبارت سادهshy;تر از نظر وی تکنولوژی از یک طرف راه و روش انجام فعالیتshy;ها است یعنی آنچه که توسط برخی بعنوان فوت و فن انجام کارها مطرح شده است و از طرف دیگر ابزارهایی را در بر میshy;گیرد که در جهت تحقق اهداف بنگاه مورد استفاده قرار میshy;گیرد.(خلیل، ۲۰۰۰)

در این چارچوب تکنولوژی بعنوان کاربرد عملی دانش در جهت کمک به تحقق آمال و آرزوهای انسانshy;ها تلقی میshy;شود. آقای طارق خلیل بعد جدیدی به ابعاد قبلی تکنولوژی اضافه میshy; کند، از نظر او تکنولوژی از سه جزء مهم که هر کدام به خودی خود از اهمیت ویژهshy;ای برخوردار است تشکیل شده است. اولین جزء آن سختshy;افزار است. منظور از سختshy;افزار همانطور که در تعاریف قبلی مطرح شد مجموعهshy; تجهیزات و ابزارهای فیزیکی است که در تولید محصول و ارائه خدمات مورد استفاده قرار میshy;گیرد. جزء دوم نرمshy;افزار است. منظور از نرمshy;افزار همانا راه و روش استفاده از سختshy;افزار برای تحقق اهداف بنگاه میshy;باشد. جزء سومی که آقای طارق خلیل مورد توجه قرار میshy;دهد مغزافزار است. مفهوم مغزافزار استدلال و قبول این موضوع مهم است که چرا یک تکنولوژی ظهور یافته را در مسیر خاصی مورد استفاده قرار میshy;دهیم. به عبارت بهتر اگر نرمshy;افزار به پرسش ما در مورد دانش چگونگی پاسخ میshy;دهد، حوزه مغزافزار همان حوزه دانش چرایی است. این بدان معنی است که در جهان یکپارچه امروزی محدود کردن موضوع تکنولوژی به دو جزء سختshy;افزار و نرمshy;افزار هر چند که ممکن است بنگاه را به هدف خود که دستیابی به تولید کالا و ارائه خدمات و ایجاد مازاد است راهبری کند اما مطلوب نیست. انسان پرسشگر امروز باید بتواند فراتر از چگونگیshy;ها به چرائیshy;ها نیز پاسخ دهد. این مقوله بویژه در جهان کنونی که یکپارچگی روزافزون فعالیتshy;ها موجب پیوستگی بیش از حد زندگی انسانshy;ها شده است اهمیت پیدا میshy; کند.(خلیل، ۲۰۰۰)

برای درک عمیقshy;تر مفهوم تکنولوژی میshy;توان به تفاوت آن با هنر و تکنیک توجه کرد. هنر و صنایع دستی از مهارتshy;های فرد برمیshy;خیزد. این مهارتshy;ها به سادگی قابل سیستماتیک کردن نیستند و طبیعتاً تکرارپذیری چنین مقوله ای دشوار بوده و شاید در عمل امکانshy;پذیر نباشد. به بیان دیگر کمالshy;الملک نقاش معروف اگر میshy;خواست یکی از نقاشیshy;های خود را تکرار کند به سختی میshy;توان پذیرفت که آنچه مجدداً بر صفحه میshy;آورد کاملا مشابه نسخه قبلی باشد. این ویژگی مهم هنر است. از سوی دیگر تکنیک در مقایسه با هنر نتیجهshy; دانش رسمی و قابل استفاده است . در مقابل هنر که ویژگی آن تکرار ناپذیری است ، تکنیک تکرارپذیر و قابل آموزش دادن است. به همین دلیل تکنیک پایه بسط و توسعه فعالیتshy;های صنعتی است.(خلیل، ۲۰۰۰)

در مقایسه با هنر و تکنیک مفهوم تکنولوژی ویژگی خاص خود را دارد. در این چارچوب تکنولوژی بعنوان درک و فهم علمی تکامل تکنیکی تلقی میshy;شود. مقوله تکنولوژی ضمن اینکه با درک و فهم علمی تکنیک ارتباط دارد، نمیshy;توان آن را مقولهshy;ای صرفاً علمی دانست. شاید نکات ذیل این موضوع را تا حدی روشن سازد:

تکنولوژی با علم ارتباط دارد .

هرچند که میshy;توان ادعا کرد که ارتباطی بین علم و تکنولوژی وجود دارد ولی بجز موارد خاصی در صنایع دارای تکنولوژی بالا، تعداد کمی تکنولوژی وجود دارد که بتوان آنshy;ها را بعنوان علم کاربردی طبقه shy;بندی کرد. هدف اصلی تکنولوژی تغییر محیط مادی است. تکنولوژی مانند علم بدنبال درک طبیعت نیست و بیشتر به دنبال ارائه راهshy;حل برای رفع مشکلات انسان است. یعنی بر خلاف علم که شناخت هستی و طبیعت را در دستور کار خود قرار داده است، تکنولوژی به دنبال تاثیرگذاری در جهت حل مشکلات و بهبود زندگی انسان است.(خلیل، ۲۰۰۰)

۲-۲- طبقه بندی تکنولوژی

طبقه shy;بندیshy;های مختلفی در مورد تکنولوژی ارائه شده که هر کدام از یک بعد به مقوله تکنولوژی و طبقه shy;بندی آن اقدام نموده shy;اند. در اینجا به چند نمونه از این طبقه shy;بندیshy;ها اشاره میshy;کنیم.

طارق خلیل تکنولوژی را به هشت طبقه تقسیم میshy; کند. این طبقه shy;بندی بشرح زیر است:

تکنولوژی جدید: منظور از تکنولوژی جدید تکنولوژی است که جدیداً به یک بنگاه معرفی و یا در یک بنگاه بکار گرفته شده و اثر مستقیمی بر فعالیتshy;های تولید و ارائه خدمات آن داشته باشد.

تکنولوژی در حال ظهور: تکنولوژی در حال ظهور به تکنولوژی اطلاق میshy;شود که به صورت کامل تجاری نشده ولی پیش shy;بینی می شود در آینده نزدیک، به مرحله تجاری رسیده و بتواند در بنگاه مورد استفاده قرار گیرد.

تکنولوژی برتر، منظور از تکنولوژی برتر تکنولوژیshy;های پیچیده و پیشرفته است که طی یکی دو دهه اخیر وارد بخشshy;های تولید و خدماتی شده و بطرز گستردهshy;ای این فعالیتshy;ها را تحت تاثیر قرار داده است.از جمله این تکنولوژیshy;ها میshy;توان از تکنولوی اطلاعات، نانوتکنولوژی و بیو تکنولوژی نام برد.

تکنولوژی پایین: به نوعی از تکنولوژی اطلاق میshy;شود که در جای جای زندگی بشر وجود داشته و به سادگی قابل دسترسی، کاربرد و استفاده است.

تکنولوژی متوسط:منظور از تکنولوژی متوسط تکنولوژیshy;هایی هستند که در جایی بین تکنولوژی برتر و تکنولوژی پایین قرار میshy;گیرد.

تکنولوژی مناسب: منظور از تکنولوژی مناسب shy;تکنولوژی است که سازگاری مطلوبی بین آن و منابع و امکانات موجود در بنگاه و زیر ساختshy;های موجود در سطح ملی وجود داشته باشد. البته همواره باید متوجه بود که واژهshy;ی تکنولوژی مناسب موجب غفلت از تکنولوژیshy;های برتر و پیشرفته به بهانه نبود امکانات مناسب در سطح بنگاه و در سطح ملی نگردد.

تکنولوژی مستند: منظور از تکنولوژی مستند آن دسته از تکنولوژی ها هستند که دانش چگونگی آنها مستند بوده و هر چند ممکن است کاربران آن قادر به درک دانش چرائی آن نباشند ولی دانش چگونگی آن مستند شده و موجود است.

تکنولوژی نهانی: منظور از تکنولوژی های نهایی تکنولوژی هایی هستند که دانش چگونگی آنها مستند نبوده و همراه با کسانیکه آن را در مغز خود دارند حمل می شوند. ( خلیل،۲۰۰۰)

طبقه shy;بندی دیگری از تکنولوژی که توسط شرکت آرتور-دی- لینل ارائه شده که نکات قابل توجه و مهمی در آن وجود دارد. بر اساس این طبقه shy;بندی میshy;توان تکنولوژی را به چهارگروه تقسیم کرد:

تکنولوژی پایه: منظور از تکنولوژی پایه، تکنولوژیshy;هایی است که وجود آنها برای بنگاه ضروری بوده ولی مزیت رقابتی اصلی بنگاه از آن حاصل نمیshy; شود. برای مثال میshy;توان از تکنولوژی مونتاژ تلویزیون نام برد که اولاً وجود این تکنولوژی برای یک تولید کننده تلویزیون ضروری است وبر سطح و کیفیت محصول تاثیر دارد ولی ااماً مزیت رقابتی اصلی در زمینه تولید تلویزیون میان بنگاهshy;هایی که به تولید این محصول مبادرت میshy;ورزند بخاطر خط مونتاژ نیست.

تکنولوژی کلیدی: مفهوم تکنولوژی کلیدی آن تکنولوژیshy;های هستند که مزیت رقابتی اصلی بنگاه از آن تکنولوژیshy;ها حاصل میshy;شود.

تکنولوژی پیشگام: تکنولوژیshy; پیشگام تکنولوژیshy; است که مراحل تحقیق و توسعه را پشت سر گذاشته و به تدریج در حال تجاری شدن است. برخی از رقبا ممکن است که استفاده از این تکنولوژی را شروع کرده باشند و شواهد حاکی از آن است که این تکنولوژیshy; آینده درخشانی داشته و می shy;تواند موجب رقابتshy;پذیری بنگاه شود.

تکنولوژی در حال ظهور: منظور از تکنولوژیshy;های در حال ظهور تکنولوژیshy;هایی هستند که در مرحله تحقیق و توسعه بوده و هرچند که شواهد امیدوار کننده shy;ای در مورد آینده آنها وجود دارد، اما همچنان نمیshy;توان تضمین قطعی در مورد رقابتshy;پذیری آنها ارائه نمود.

ا ز طرف دیگر تکنولوژی در سازمان به دو دسته تقسیم می شود: تولیدی و خدماتی

تکنولوژی خدماتی:شامل دانش ها، فرآیندها، ابزارها،روش ها و سیستم هایی است که در سازمان های خدماتی یا در واحدهای خدماتی شرکت های تولیدی جهت ارائه خدمات به مشتریان بکار می رود. ( دفت،۱۳۸۳)

در طبقه shy;بندی دیگری که غالباً در اقتصادهای ملی بکار میshy;رود تکنولوژی به سه دسته زیر تقسیم میshy; کنند. این دسته بندی بیشتر در تولیدات کارخانه ای مورد استفاده قرار می گیرد. نیلی و همکارانش در سال ۱۳۸۲ این طبقه بندی را به ترتیب زیر ارائه کرده اند:

تکنولوژی منبع گرا:

تکنولوژی های این گروه، منابع طبیعی موجود در یک کشور را به محصول تبدیل می کنند. فرایندهای تکنولوژیک این گروه در دو دسته قرار می گیرند. در دسته اول فرایندهای تولید ساده و کاربردی هستند، مانند تولید مواد غذایی معمولی و چرم امادر دسته دوم، فرایندها سرمایه بر و تکنولوژی ها نسبتا پیشرفته هستند، مانند پالایش نفت. ( نیلی و همکاران،۱۳۸۳)

تکنولوژی ساده:

در این گروه تکنولوژی تولید محصولاتی از قبیل نساجی، پوشاک و امثال آن قرار می گیرند که از ثبات نسبی برخوردار بوده و رقابت آنها بر روی قیمت است. هزینه نیروی انسانی در این محصولات اهمیت ویژه ای دارد. ( نیلی و همکاران،۱۳۸۳)

تکنولوژی متوسط:

تکنولوژی تولید خودرو، صنایع شیمیایی و فات پایه که احتیاج به مقیاس بزرگ دارند در این گروه قرار می گیرند. در این زمینه معمولا تکنولوژی های مربوط به تجهیزات، پیشرفته بوده و در برخی از محصولات از قبیل خودرو ارتباطات قوی بین بنگاهی از اهمیت چشم گیری برخوردار است. هزینه تحقیق و توسعه این تکنولوژی ها هم قابل توجه است. ( نیلی و همکاران،۱۳۸۳)

تکنولوژی پیشرفته:

تکنولوژی های این گروه، پیشرفته و پیوسته در حال تغییر هستند. زیرساخت قوی در زمینه توسعه تکنولوژی، نیروی انسانی بسیار پیشرفته، ارتباط قوی بین بنگاهها و نیز ارتباط مستمر با مراکز تحقیقاتی و دانشگاهها از ویژگیهای این گروه از تکنولوژی ها است. ( نیلی و همکاران،۱۳۸۳)

تاثیر عظیم تکنولوژی در فعالیتshy;های اجتماعی باعث گردیده این واژه و طبقه shy;بندی آن در جامعهshy;شناسی، فلسفه، تاریخ و سایر علوم اجتماعی جایگاه مهمی پیدا کند. برای مثال در این جا صرفاً به طبقه shy;

منابع پایان نامه و مقاله در مورد ارزیابی کیفیت خدمات

دانلود مقاله و پایان نامه : تاریخچه کیفیت :

منابع پایان نامه و مقاله در مورد مفاهیم فناوری و تعاریف

دانلود مقاله و پایان نامه : ساختار زنجیره تأمین در صنعت لوازم خانگی

منابع پایان نامه مدیریت و مقاله در مورد جنبه های فرآیندی هوش فرهنگی

منابع پایان نامه و مقاله با موضوع : واژه کاوی استرس